مقدمه
در مطالب قبلی با چند اصطلاح مهم پیمانکاری ، مراحل انجام پروژه پیمانکاری از صفر تا صد و به صورت خلاصه ، انواع شخصیت های پیمانکاری را بررسی کردیم .
در ادامه ، با سایراصطلاحات و تعاریف مهم دیگری که لازمه یادگیری حسابداری پیمانکاری است آشنا می شویم .
مهندس مشاور و مهندس ناظر
اکثراً طرف سوم امضای قرارداد پیمانکاری است ، مهندس مشاور شخص حقیقی یا حقوقی که وظیفه انجام مطالعات مقدماتی ، مشاوره ، مذاکره و تبادل اطلاعات با کارفرما را دارد که توسط کارفرما انتخاب و به پیمانکار معرفی می گردد .
مهندس مشاور می تواند برای نظارت بر انجام وظایف ، یک نماینده را به پیمانکار معرفی کند تا به صورت دائم یا پاره وقت در پروژه حاضر شود که مهندس ناظر نام دارد . مهندس ناظر نماینده مقیم مهندس مشاور در کارگاه است .
وظایف مهندس مشاور چیست؟
مهندس مشاور فرد آگاه به قوانین و متخصص در زمینه های نقشه برداری ، برنامه ریزی ، طراحی و ساخت پروژه هستند ، این افراد توانایی هدایت فیزیکی اجرای طرح را ندارند اما از طریق مطالعات اولیه ، برنامه ریزی، شناخت نقاط ضعف و قوت طرح ، ارائه نقشه های تفضیلی و ارائه راهکارهای مناسب جهت حل مشکلات فنی به پیمانکار کمک می‌کنند و به صرفه ترین و ساده ترین راه را برای به انجام رساندن پروژه ارائه می دهد.
شرایط عمومی پیمان چیست ؟
ضوابط ، مقررات و تعهدات قرارداد است که مواد و بندهای آن در تمام قراردادهای پیمانکاری یکسان است . مثلاً در تمام قراردادها باید مبلغ و مدت قرارداد ، حدود اختیارات و تعهدات کارفرما و پیمانکار درج شود و طرفین قرارداد باید به مفاد شرایط عمومی موافقت نامه (قرارداد ) احاطه داشته باشند
پس شرایط عمومی پیمان شامل تمام شرایط حاکم بر پیمان است و هر قراردادی که منعقد می شود باید حاوی تمام ضوابط و مقررات تعیین شده باشد .
شرایط خصوصی پیمان چیست ؟
هر قرارداد موضوع متفاوت و شرایط خاصی دارد ، قرارداد ساخت ساختمان ، قرارداد ساخت جاده و راه ، قرارداد طراحی سایت ، قرارداد تامین نیروی انسانی و انواع فعالیت های خدماتی دیگر که ماهیت و وضعیت هر یک با دیگری متفاوت است .
شرایط خاص و ویژه هر قرارداد که تکمیل کننده شرایط عمومی پیمان است ، شرایط خصوصی پیمان نام دارد .
دستگاه نظارت
شخص یا گروه حقیقی یا حقوقی هستند که برای نظارت بر کیفیت و حسن انجام عملیات پروژه ، توسط کارفرما به پیمانکار معرفی میشود . نظارت می تواند دائمی باشد که در این حالت کارشناسان نظارتی به صورت دائم بر اجرای کار نظارت می کنند .
بررسی و تأئید صورت وضعیت پیمانکار ، صدور دستور کار (ارجاع کار اضافی به پیمانکار) انجام تغییرات لازم در نقشه‌ها و ابلاغ آن ، تایید نهایی صورت وضعیت ها و در نهایت تنظیم صورتجلسه تحویل موقت و تحویل قطعی
مجری طرح
مقام دولتی که از طرف وزیر یا بالاترین مقام دستگاه اجرایی انتخاب می شود و ریاست طرح را بر عهده دارد.
مدیر طرح
فرد متخصص و کارشناسی است که در طرح ها و پروژه های دولتی وظیفه ایجاد هماهنگی بین پروژه های مختلف و مسئولان مربوطه را برعهده دارد و وظیفه اصلی مدیر طرح ، حل مشکلات و مسائل مالی و فنی پروژه است .
مدیر پروژه
در مدت اجرای پروژه ها ، بیشترین مسئولیت ها و وظایف عملیات اجرائی بر عهده مدیر پروژه است . نظارت فنی بر اجرای کار، بازدید مداوم از کارگاه ، تنظیم انواع گزارشات مورد نیاز مجری طرح . در حقیقت مدیره پروژه همه کاره پروژه است .
سازمان برنامه و بودجه
این سازمان از ادغام سازمان برنامه و بودجه و سازمان امور اداری و استخدامی کشور در سال ۱۳۸۴ به وجود آمد وزیر نظر معاون رئیس جمهور اداره میشود .
از وظایف این سازمان ، سیاست گذاری توسعه زیرساخت‌های کشور و تدوین برنامه اجرایی مناسب برای رسیدن به این اهداف , وظیفه نظارت و تعیین رتبه و درجه پیمانکاران و مشاوران و همچنین تصویب و ابلاغ آیین نامه های مربوط به روابط طرفین قرارداد است .
دستگاه اجرایی
سازمانی که وظیفه دریافت اعتبارات عمرانی از محل بودجه کشور و مسئول اجرای پروژه های دولت را بر عهده دارد . ویژگی اصلی آن دولتی بودن است یعنی در قراردادهایی که دو طرف آن خصوصی هستند دستگاه اجرایی وجود ندارد.
بخشنامه
همان دستورالعمل است که در حوزه پیمانکاری توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی صادر می شود و در آن روابط کارفرما ، پیمانکار و مشاور مشخص میشود و خلاصه اینکه تمام مقررات حاکم بر قراردادها و به روز رسانی آن از طریق صدور بخشنامه تنظیم میشود .
اجزای کار
هر پروژه از مجموعه ای از بخش های کاری معین تشکیل شده ، مانند اسکلت ، فونداسیون ، درب و پنجره ، اتاق و غیره که هرکدام جزئی از یک کار یا پروژه است .
اقلام کار
هریک از فعالیت ها و خدمات معین در پروژه است که توسط پیمانکاران دست دوم انجام می شود وتکمیل کننده کل پروژه است . اقلام کاری مانند گچ کاری ، بنایی ، قالب بندی ، خاک برداری ، نقشه برداری و ….
عملیات اجرایی
کل فعالیت های مورد نیاز برای ساخت و انجام طرح عمرانی یا پروژه است .
مدیریت
شخص حقیقی و حقوقی که مسئولیت کلیه عملیات اجرایی ، از برنامه ریزی ، هماهنگی ، مدیریت فنی ، مالی و اداری تمام مراحل ساخت را بر عهده دارد .
نیروی کار مستقیم
کارگران وافراد دارای تخصص که مستقیماً در ساخت پروژه دخالت دارند .
سرمایه در گردش
مبلغی که بتوان تمام هزینه های سه ماه آینده پروژه را پرداخت کرد ، به غیر از مبلغ خرید مصالح و ماشین آلات .
فهرست بها
سازمان مدیریت و برنامه ریزی ، هر سال با در نظر گرفتن تغییرات قیمت و تورم اقتصادی ، فهرست جزئیات مربوط به قیمت و هزینه انواع مصالح و اجرای کارهای ساختمانی و عمرانی را بر اساس تجزیه و تحلیل مواد و مصالح نیروی انسانی از سایر ملزومات و ابزار آلات ، تنظیم و اعلام میکند .
فهرست بهاء ، شامل اقلام متعددی است که آیتم نامیده می شود .
پیمانکاران در فرایند شرکت در مناقصات ، برای ارائه پیشنهاد قیمت ، از آخرین فهرست بهای مصوب استفاده می‌کنند .
به قیمتهای برآوردی اجرای کامل کار که بیانگر قیمت مناسب مبنای سال به خصوصی است ، فهرست پایه گفته می شود
صورت وضعیت
فرم مخصوصی که پیمانکاران و مشاوران برای درج مقدار کارکرد خود در دوره معین استفاده می‌کنند . صورت وضعیت مشابه صورتحساب فروش است ، کارفرما پس از بررسی و تائید ، مبلغ آن را پس از کسر کسورات قانونی قرارداد پرداخت میکند .
صورت وضعیت شامل آیتم های کاری ، متراژ کار، قیمت واحد و جمع مبلغ هر ردیف است که جمع کل آیتم‌ها ، مبلغ ناخالص کارکرد پیمانکار را نشان می دهد .
قیمت پایه
قیمت تک تک آیتم های کاری بدون اعمال ضرایب قیمت است.
ضرایب قیمت
ضریبی که برای تامین هزینه های بالاسری ، جبران تورم ، تطبیق قیمت ها در شروع کار، با قیمتهای فهرست بهای پایه و ایجاد تناسب بین قیمت های پایه با شرایط خاص قرارداد است .
ضرایب قیمت به پیمانکار کمک می کند بتواند برآورد مناسبی از هزینه های نهایی اجرای پروژه را بدست آورد .
قیمت مبنا
حاصلضرب قیمت پایه در برابر ضرائب قیمت است . مبلغ قرارداد مبلغی که از محاسبه ضریب قرارداد در قیمت مبنا حاصل میشود و مبلغی به دست می‌آید که قرارداد بر اساس آن منعقد می شود .
این مطلب با هدف آشنائی با واژه ها و اصطلاحات کلیدی حوزه پیمانکاری نوشته شده است و بدون آگاهی از آنها ، یادگیری حسابداری پیمانکاری غیرممکن است . در آموزش های بعدی صفرتاصد حسابداری پیمانکاری وارد موضوعات کاربردی و عملی خواهیم شد .
لطفاً نظرات و دیدگاه های خود را از طریق سایت یا پیج اینستاگرام برای ما ارسال نمائید .
برای آموزش بیشتر به بخش صفر تاصد حسابداری پیمانکاری مراجعه کنید
