آموزش شماره ۹ . ( سرمایه گذاری کوتاه مدت )

مقدمه

در مطالب قبلی حسابداری از ابتدا تا انتها از دارائیهای جاری با موجودی نقد و بانک آشنا شدیم  . در ادامه  به بررسی سرمایه گذاری کوتاه مدت می پردازیم .

انواع دارایی های جاری

۱. وجوه نقد

۲.سرمایه گذاری کوتاه مدت

۳.حساب های دریافتنی

۴.اسناد دریافتنی

۵.موجودی کالا

۶.پیش پرداخت

سایر دارایی هائی که می‌توان به پول نقد تبدیل کرد

سرمایه گذاری کوتاه مدت

سرمایه گذاری کوتاه مدت را می توان به عنوان سرمایه گذاری موقت نیز تلقی کرد زیرا می توان به راحتی تبدیل به پول نقد نمود و سرمایه گذارانی که بدنبال نتایج سریع و موثر هستند و صبر کوتاهتری دارند از این نوع استفاده میکنند .

البته در کشورهای سرمایه دار معمولاً سرمایه گذاری های کمتر از ۵ سال را کوتاه مدت در نظر میگیرند اما در ایران این زمان بدلیل نوسانات قیمت و اقتصاد خراب ،کمتر از ۲ سال است .

ویژگی سرمایه گذاری کوتاه مدت

ریسک سرمایه گذاری کوتاه مدت معمولا کم است و علاوه بر سودی که سرمایه گذار بدست میآورد ، امکان دسترسی سرمایه گذار به وجوه نقد سرمایه گذاری شده وجود دارد .

نکته : گاهی مانده حساب سایر سرمایه گذاری های کوتاه مدت با مانده حساب موجودی نقد تلفیق و تحت عنوان موجودی نقد و شبه نقد در ترازنامه گزارش می گردد .

اصطلاحات به کار رفته در استاندارد شماره ۱۵

سرمایه گذاری :
نوعی دارایی است که واحد سرمایه گذار برای افزایش منافع اقتصادی از طریق توزیع منافع (به شکل سود سهام، سود تضمین شده (بهره) و اجاره)، افزایش ارزش یا سایر مزایا (مانند مزایای ناشی از مناسبات تجاری) نگهداری می کند.

سرمایه گذاری بلند مدت :
به طبقه ای از سرمایه گذاری ها گفته می شود که به قصد استفاده مستمر در فعالیتهای واحد تجاری نگهداری شود. یک سرمایه گذاری هنگامی به عنوان دارایی غیرجاری طبقه بندی می شود که قصد نگهداری آن برای مدت طولانی به وضوح قابل اثبات باشد یا توانایی واگذاری آن توسط سرمایه گذار مشمول محدودیتهایی باشد ، بدون توجه به اینکه سریع المعامله در بازار باشد یا نباشد.

سرمایه گذاری جاری :
به طبقه ای از سرمایه گذاری ها گفته می شود که سرمایه گذاری بلندمدت نباشد (اعم از سریع المعامله در بازار یا سایر) .
سرمایه گذاری سریع المعامله در بازار نوعی سرمایه گذاری است که برای آن بازار فعالی که آزاد و در دسترس است وجود دارد به طوری که از طریق آن بتوان به ارزش بازار یا شاخصی قابل اتکا که محاسبه ارزش بازار را امکان پذیر سازد، دست یافت، سود سهمی (یا سهام جایزه) عبارت است از توزیع سود به شکل سهم بین صاحبان سهام یک واحد تجاری از محل سود تقسیم نشده یا اندوخته ها که با توجه به اصلاحیه قانون تجارت موکول به تصویب مجمع عمومی فوق العاده است.

حق تقدم :
به موجب ماده ۱۶۶ اصلاحیه قانون تجارت، حقی است قابل نقل و انتقال که در زمان خرید سهام جدید توسط صاحبان سهام واحد تجاری به نسبت سهامی که مالکند به ایشان تعلق میگیرد.

سود سهمی (یا سهام جایزه ) :
عبارت است از توزیع سود به شکل سهم بین صاحبان سهام یک واحد تجاری از محل سود تقسیم نشده یا اندوخته ها که با توجه به اصـلاحیه قـانون تجـارت موکول به تصویب مجمع عمومی فوق العاده است.

سرمایه گذاری در املاک :
عبارت از سرمایه گذاری در زمین یا ساختمانی است که عملیات ساخت و توسعه آن به اتمام رسیده و به جهت ارزش بالقوه ای که از نظر سرمایه گذاری دارد و نه به قصد استفاده توسط واحد تجاری سرمایه گذار یا شرکتهای همگروه آن، نگهداری می شود.

صندوق سرمایه گذاری :
نهاد مالی است که منابع مالی حاصل از انتشار گواهی سرمایه گذاری را در موضوع فعالیت مصوب خود سرمایه گذاری کند

انواع سرمایه گذاری کوتاه مدت

در استاندارد های حسابداری سرمایه گذاری های کوتاه مدت به دو صورت طبقه بندی می گردد :

1. سرمایه گذاری های سریع المعامله
2. سایر سرمایه گذاری های کوتاه مدت (جاری)

سرمایه گذاری سریع المعامله  :

به گونه ای از سرمایه گذاری ها می گویند  که در بازارفعال قابل معامله است و مظنه دارد به عبارت دیگر ارزش معاملاتی آن در بازار آزاد که همه ی افراد به آن دسترسی دارند تعیین می گردد مانند : سرمایه گذاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار .

سایر سرمایه گذاری های کوتاه مدت

شامل سرمایه گذاری ثابت کوتاه مدت در بانک ها ، سرمایه گذاری در اوراق مشارکت و اوراق قرضه می باشد .

مبنای اندازگیری سرمایه گذاری کوتاه مدت

مبنای اندازگیری اولیه آن ، بهای تمام شده یا قیمت تحقق یافته در زمان وقوع معامله می باشد .

نکته ۱: بهای تمام شده سرمایه گذاری عبارت است از بهای خرید به اضافه کارمزد کارگزار، حق‌الزحمه مشاور و سایر مخارج مستقیمی که برای تحصیل سرمایه گذاری صرف میشود .

نکته ۲ : مخارج تامین مالی برای سرمایه گذاری جز بهای تمام شده به شمار نمی آید .

مبلغ دفتری سرمایه گذاری ها :

سرمایه گذاری سریع المعامله در بازار هرگـاه بـه عنـوان دارایـی جـاری نگهـداری شـود ، بایـد در ترازنامه به یکی از دو روش زیر منعکس شود:

۱ . ارزش بازار

۲.اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش

سایر سرمایه گذاری های کوتاه مدت که بـه عنـوان دارایـی جـاری نگهـداری شـود ، بایـد در ترازنامه به یکی از دو روش زیر منعکس شود:

۱. اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش

۲. خالص ارزش فروش در ترازنامه

ثبت حسابداری سرمایه گذاری کوتاه مدت

اگر سرمایه گذاری در سهام به صورت نقد خریداری و تحصیل شود  در این صورت برای ثبت این رویداد ، حساب سرمایه گذاری در دارایی مورد نظر بدهکار و حساب موجودی نقد بستانکار میگردد .

اگر سرمایه گذاری در سهام در قبال واگذاری دارایی های غیرنقد از جمله زمین و ساختمان و… باشد ، بهای تمام شده سرمایه گذاری معادل ارزش منصفانه دارایی واگذار شده خواهد بود.

برای یادگیری بیشتر حساب دارایی کوتاه مدت آموزش را با یک مثال به پایان میرسانیم .

مثال : بهای تمام‌شده‌ی سهام «شرکتx» در ۱۴۰۰/۰۲/۳۰، مبلغ ۱۴۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال است که ۷۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال آن به صورت نقدی و ۷۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال آن در قبال واگذاری ساختمانی به ارزش همان مبلغ خریداری شده است .

صورت سود و زیان

علاوه بر موارد ذکر شده در بندهای بالا، اقلام زیر باید به سود و زیان منظور شود:

الف . هرگونه هزینه ناشی از کاهش خالص ارزش فروش سرمایه گذاریهای کوتـاه مـدتی کـه به اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش ارزیابی میشود

ب . هرگونه هزینه کاهش دائمی در ارزش سرمایه گذاریهای بلندمدتی کـه بـه روش بهـای تمام شده ارزیابی میشود

ج . هرگونه برگشت کاهشهای قبلی موارد “ الف ” و “ ب ” با توجه به تغییر در شرایط.

سخن پایانی

مطالبی که در این آموزش آوردیم نکات کاربردی حساب سرمایه گذاری کوتاه مدت بود و چنانچه به صورت تخصصی در شرکتهای سرمایه گذاری ، موسسات بورسی و هولدینگ فعالیت میکنید نیاز است استاندارد شماره ۱۵ حسابداری و قوانین مالیاتی مربوطه را به صورت کامل مطالعه نمائید .
برای دانلود استاندارد روی دکمه زیر کلیک کنید.

برای مطالعه سایر آموزش ها 
به بخش آموزش حسابداری از ابتدا تا انتها
مراجعه کنید