چک صیادی همان چک عادی است ، با این تفاوت که یک ردیاب به آن اضافه شده است و این ردیاب اطلاعات صادر کننده و دریافت کننده (ذینفع) چک را به سازمان مالیاتی ارسال میکند . البته نصب ردیاب یک شوخی بود ولی در عمل تفاوتی ندارد .
تقریباً همه با نحوه صدور چک عادی آشنا هستیم ، صادرکننده اطلاعات برگ چک را نوشته ، امضاء و تحویل دریافت کننده می دهد ، دریافت کننده نیز چک را در بانک مربوطه وصول میکند ، یا آن را در معاملات خود با سایر اشخاص دست به دست می نماید ، به همین راحتی ، اما داستان چک صیادی کاملاً متفاوت است .
صادرکننده (صاحب چک) ، اطلاعات لازم چک کاغذی را نوشته و وارد اینترنت بانک ، همراه بانک یا اپلیکیشن هائی که امکان ثبت چک صیادی را داشته باشند می شود ، در ادامه با درج شماره ۱۶ رقمی چک ، مبلغ ، تاریخ و سایر اطلاعات ، وارد مرحله درج اطلاعات هویتی دریافت کننده می شود . این مهمترین ویژگی چک های صیادی است که باید کد ملی و مشخصات هویتی ذینفع چک را ثبت و منافع چک را به او انتقال دهد و در نهایت ثبت نهائی انجام میگردد .
ابتدا دریافت کننده چک باید تأئید کند که چک را در اختیار دارد . پس وارد یکی از برنامه ها شده و با درج شماره صیادی چک ، اطلاعات خود را که توسط صادرکننده چک ثبت شده مشاهده می کند ، سپس تیک “تأئید میکنم” را انتخاب و ثبت نهائی را انجام می دهد . اکنون که منافع چک متعلق به دارنده چک است ، می تواند با مراجعه به بانک مبلغ را وصول کند ، یا با انجام مراحلی شبیه به صدور چک صیاد ، اقدام به انتقال آن به شخص دیگری نماید .
علاوه بر این افراد می توانند قبل از انجام معامله از طریق استعلام علاوه بر احراز هویت صاحب حساب ، از بلامحل بودن چک نیز مطمئن شوند .
ورود این چک ها به چرخه اقتصاد کشور باعث کاهش صدور چک بلامحل و در نتیجه کاهش آمار زندانیان و حجم پرونده های قضائی چک برگشتی شده است .
قانون اصلاح صدور چک با هدف اعتبار بخشی به چک و به حداقل رساندن صدور چک بلامحل و افزایش امنیت آن ، توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. در این قانون نحوه صدور، دریافت و انتقال چک تغییراتی داشته .
نوع جدیدی از چک ها می باشد که از طریق سامانه صیاد و تحت نظارت مستقیم بانک مرکزی صادر می گردد . از مشخصه های اصلی اش این است که ، دسته‌چک‌های تمام بانک‌ها کاملاً یک‌شکل و یک‌رنگ ( بنفش ) صادر می‌شوند که باهدف یکپارچه‌سازی و استانداردسازی طراحی‌شده اند . برای گرفتن آن باید از طریق درخواست به شعبه و احراز اعتبار متقاضی توسط بانک مرکزی اقدام کرد.
۱.رنگ این چک ها بنفش است.
۲. شناسه یکتای ۱۶ رقمی در سمت چپ بالای هر برگ چک دیده می شود و همچنین بارکد نیز بر روی هر برگ چک چاپ شده است .
۳.در پایین برگه چک عبارت ( کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است ) درج می شود.
۱.سری و سریال چک ها به صورت برجسته چاپ شده است و کاملا قابل لمس می باشند.
۲.واتر مارک و طرح مخفی در چک وجود دارد و برای عموم مردم به راحتی قابل تشخیص می باشند.
۳.برای هر برگ از دسته چک شماره شناسه یکتا اختصاص داده شده جهت پیگیری هر برگ چک در سراسر کشور .
سامانه صیاد یا به عبارت دیگر سامانه صدور یکپارچه دسته چک ، سامانه ای می باشد که توسط بانک مرکزی ارائه شده است و تمامی بانک ها وظیفه دارند از طریق این سامانه برای متقاضیان خود ، دسته چک صادر نمایند .
اگر حساب بانکی شما فعال است و چک برگشتی در سابقه حساب وجود ندارد ، برای دریافت دسته چک صیادی ابتدا به بانک مراجعه کنید ، اگر موفق به دریافت نشدید ، شرایط زیر را فراهم کنید .
صدور دسته چک صیاد برای اشخاص حقیقی و حقوقی شامل شرایط و ضوابط زیر میباشد :
تمام مراحل ثبت ، دریافت و انتقال چک صیاد باید در سامانه بانک مرکزی ثبت شود. درصورتی که چک صیاد در سامانه ی مربوطه ثبت نگردد اعتبار نداشته و مشمول قانون جدید چک نمی گردد.
۱.ثبت در سامانه صیاد
براساس قانون جدید صدور چک ، دارندگان چک موظف هستند تا پیش از انجام هر گونه عملیات بر روی چک ، آن را در سامانه صیاد ثبت نمایند . برنامه ثبت چک در سامانه صیاد و ثبت چک در برنامه آپ یک قابلیت جدید ، اما آزمایشی است که بیشتر با هدف افزایش امنیت چک های صادر شده و برای فرهنگ سازی بین مردم راه اندازی شده است.
۲. انتقال
بر اساس قانون جدید صدور چک، انتقال چک صیاد، تنها با وارد کردن اطلاعات هویتی انتقال گیرنده در سامانه صیاد امکان پذیر می باشد . بنابراین صدور چک صیاد به شکل حامل امکان پذیر نمی باشد . همچون ثبت چک ، انتقال چک صیاد نیز در حال حاضر تنها از طریق سامانه صیاد و درگاه های اینترنتی بانکی قابل انجام می باشد.
۳. تایید
براساس اعلام بانک مرکزی ، انتقال چک از یک شخص به شخص دیگر ، علاوه بر ثبت انتقال چک توسط انتقال دهنده نیازمند تایید دریافت(ولی توی متن اصلی زده تایید انتقال چک) چک از سوی گیرنده آن نیز بوده و در صورت عدم تایید ، انتقال چک انجام نگرفته و نامعتبر می باشد . تایید چک در سامانه صیاد نیز در حال حاضر تنها از طریق سامانه صیاد و درگاه های اینترنتی بانکی امکان پذیر می باشد .
۴. استعلام
امکان استعلام چک‌های صیادی از طریق تارنمای بانک مرکزی فراهم شده است چنانچه فردی قصد داشته تا انتقال چک صیادی را از شخص دیگری قبول نماید، می تواند با مراجعه به سامانه صیاد و با وارد کردن شماره ی یکتا (شماره اختصاصی هر برگ چک است که به گیرنده آن این امکان را می دهد که با یک پیامک از میزان اعتبار شخص صادر کننده چک مطلع گردد ، این پیامک شامل اطلاعات پایه فرد صادر کننده چک می باشد) ، برای استعلام چک صیاد اقدام نماید .
۱.افراد می توانند جهت استعلام چکی که در اختیار دارند با ارسال پیامک به شماره ۷۰۱۷۰۱ از وضعیت چک خود مطلع شوند ( هزینه ارسال پیامک برای هر استعلام به مبلغ ۵۰۰ تومن می باشد .) و همچنین افراد می توانند با ارسال عدد( ۱*۱* شناسه ۱۶ رقمی که در روی چک صیاد درج شده ) آگاه شوند که دارنده چک در چه وضعیتی می باشد .
۲.افراد می‌توانند به صورت رایگان با مراجعه به پایگاه اطلاع‌رسانی بانک مرکزی و ارسال شناسه استعلام ۱۶ رقمی مندرج در چک‌های صیادی ، از وضعیت اعتباری صادرکننده چک مطلع شوند .
۱.وضعیت سفید : صادر کننده چک فاقد هر گونه سابقه چک برگشتی بوده یا درصورت وجود سابقه ، تمامی موارد رفع سو اثر شده است.
۲.وضعیت زرد : صادر کننده چک دارای ۱ فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.
۳.وضعیت نارنجی : صادر کننده چک دارای ۲ تا ۴ فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.
۴.وضعیت قهوه ای : صادر کننده چک دارای ۵ تا ۱۰ فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.
۵.وضعیت قرمز : صادر کننده چک دارای بیش از ۱۰ فقره چک برگشتی یا بیش از مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.
در قانون جدید ، در صورتی که حساب صادرکننده چک فاقد وجه بوده یا کسری موجودی داشته باشد ، دریافت کننده چک می‌تواند از بانک ، تقاضای صدور گواهی عدم پرداخت یا کسری موجودی کرده و بانک مربوطه موظف است اطلاعات کامل چک را در سامانه چک‌های برگشتی بانک مرکزی ثبت و با اخذ کد رهگیری ، این کد را بر روی گواهی‌‌های ذکر شده قید کند.
Related Articles
